Pomyślano o niej już 17 lat temu, w
Traktacie Amsterdamskim, w którym wprowadzono nawet zapis o
konieczności wypracowania Europejskiej Ordynacji Wyborczej. Do dnia
dzisiejszego nie udało się jednak tego osiągnąć. Eurowybory
przeprowadzane są na podstawie 28 różnych ordynacji w
poszczególnych państwach członkowskich UE.
Tylko 6 państw UE podzieliło swoje
obszary na okręgi wyborcze:
- Belgia, 3 językowe kolegia wyborcze
i 4 regionalne okręgi,
- Francja, 8 okręgów wyborczych,
- Irlandia, 4 okręgi wyborcze,
- Polska, 13 okręgów wyborczych,
- Wielka Brytania, 13 okręgów
wyborczych,
- Włochy, 5 okręgów wyborczych.
W Niemczech partie przedstawiają listy
federalne (np. SPD), albo listy na poziomie krajów związkowych
(CDU i CSU). W pozostałych 22 państwach UE cały kraj tworzy jeden
okręg wyborczy.
W 14 państwach członkowskich UE
ordynacje krajowe nie przewidują progów wyborczych, zaś w
pozostałych 14 - istnieje klauzula zaporowa wynosząca od 1.8% do 5%
.
Przykładowo:
5% - Francja, Czechy, Polską, Litwa,
Łotwa, Słowacja, Węgry, Rumunia, Chorwacja,
4% - Szwecja, Włochy i Austria,
3% - Grecja,
1.8% - Cypr.
Głosować w wyborach do Parlamentu
Europejskiego mogą wszyscy obywatele państw członkowskich, którzy
ukończyli 18 rok życia, z wyjątkiem Austrii, która przyznaje
czynne prawo 16-latkom.
W 15 państwach UE kandydaci do
Parlamentu Europejskiego powinni mieć ukończone 18 lat, ale w
pozostałych 13 krajach - wiek ten oscyluje między 21 a 25 rokiem
życia.
Przykładowo:
- 21 lat : Irlandia, Belgia, Czechy,
Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Słowacja, Bułgaria,
- 23 lata: Rumunia,
- 25 lat: Cypr, Grecja, Włochy.
W kwestii alokacji mandatów 14 państw
stosuje formułę d'Hondta.
W 4 wprowadzono metodę Hare-Niemeyera
(Bułgaria, Grecja, Litwa, Włochy), w 3 - metodę Sainte-Laguë
(Łotwa, Niemcy, Szwecja), w 2 - metodę STV (Irlandia i Malta). W
Słowacji zastosowano metodę Droopa, natomiast w pozostałych
państwach UE używa się formuł mieszanych (Cypr –
d'Hondt/Droop).
- Luksemburg -
d'Hondt/Hagenbach-Bischoff,
- Polska - d'Hondt/Hare-Niemeyer,
- Wielka Brytania - metoda d'Hondta
prócz Irlandii Północnej, gdzie stosowana jest formuła STV).
W Polsce najpierw liczone są głosy w
skali całego kraju; następnie wyłania się listy, na które oddano
powyżej 5 % głosów, by potem rozdzielić mandaty między okręgi
wyborcze.
Ordynacje w poszczególnych państwach
członkowskich UE przewidują też zróżnicowane możliwości
zgłaszania kandydatów w wyborach do PE. W większości krajów
wymagane jest zebranie odpowiedniej liczby podpisów wyborców (od 10
tys. do 200 tys.) oraz/lub wpłacenie kaucji (do 11 250 euro).
Przykładowo, w Szwecji nie ma żadnych rozwiązań w tej kwestii,
podczas gdy w Rumunii należy zebrać na daną listę aż 200 tys.
podpisów.
Niektóre ordynacje dopuszczają start
jedynie kandydatów partyjnych (Czechy, Litwa, Łotwa i Estonia).
Wybory do Parlamentu Europejskiego
odbywają się między czwartkiem a niedzielą, przy czym w
większości państw UE (19) jest to niedziela.
Głosowanie jest obowiązkowe w Belgii,
Luksemburgu, Grecji i na Cyprze. Za niechodzenie na wybory płaci się
kary.
Polecam ciekawą eurowyborczą mapkę.
Zachęcam Państwa, by 25 maja samemu
wybrać swoją przyszłość i nie oddawać tego głosu innym,
niekoniecznie myślącym jak Wy.
Lidia Geringer de Oedenberg
Ps. Więcej na temat Parlamentu
Europejskiego w mojej książce (do bezpłatnego pobrania): „Kulisy Europarlamentu”.